ΜΕΛΙ

Μέλι, το δώρο των Θεών κατά τους αρχαίους Έλληνες. Το μέλι και η μέλισσα ήταν πρωταγωνιστές στην μυθολογία. Ο Θεός Απόλλων χρωστούσε την εκτυφλωτική του ομορφιά στο μέλι και στην αμβροσία που τρεφόταν. Ο γιός του Απόλλωνα, δε, ο Αρισταίος , που τον έκανε με την νύμφη Κυρήνη, έγινε αθάνατος γιατί τράφηκε με μέλι νέκταρ και αμβροσία. Άλλωστε ήταν και το πρώτο αρχαίο πρόσωπο που ασχολήθηκε με το μέλι και την μελισσοκομία και γιαυτό άλλωστε έγινε και ο προστάτης του μελιού. 

Ο Ιπποκράτης το μέλι το χρησιμοποιούσε για την θεραπεία πολλών ασθενειών , ενώ ο Αριστοτέλης πίστευε ότι το μέλι παρατείνει την ζωή. Σύμβολο της γονιμότητας , της ευτυχίας και της ευζωίας. 

Η διαδικασία του μελιού είναι η εξής. Οι μέλισσες αφού συλλέξουν το νέκταρ από το φυτό, περνάει από το σώμα τους από μια ειδική διαδικασία και οι εκκρίσεις τους από τον πρόλοβο, τα μετατρέπουν σε μέλι όπου τα εναποθέτουν στα κελιά (κυψέλες ) της κηρήθρας, μέσα στο μελίσσι τους. Εκεί το αφυδατώνουν ρίχνοντας την υγρασία τους μέχρι και 18%.Και αφού ωριμάσει, το σφραγίζουν  με κερί ώστε να μπορεί να διατηρηθεί. 

Τότε είναι η ώρα για την συλλογή  του μελιού γίνετε όταν η υγρασία είναι σε επίπεδο 14%-18% . άμα η υγρασία είναι ανώτερη από του 18% κινδυνεύει το μέλι μας σοβαρά να χαλάσει. 

Το καθαρό μέλι και όχι το νοθευμένο μπορούμε να το διαπιστώσουμε απλά με τον εξής τρόπο. Σε ένα ποτήρι νερό ρίχνουμε μια κουταλιά μέλι. χωρίς να το ανακατεύσουμε. Το αγνό μέλι θα καθίσει στον πυθμένα του ποτηριού αναλλοίωτο. Εάν περιέχει σιρόπι θα δούμε σιγά σιγά ότι αυτό τα διαλυθεί μόνο του. 

Όταν κρυσταλλώνει ένα μέλι δεν σημαίνει ότι είναι νοθευμένο όπως νομίζουν μερικοί , όπως και εάν είναι πηχτό. Το κρυσταλλωμένο μέλι γίνεται από την περιεκτικότητα του σε γλυκόζη από την σύσταση ου μελιού όπως θα δούμε παρακάτω στους τύπους μελιών. Ο πιο ασφαλής τρόπος είναι να το επαναφέρουμε σε μπαίν μαρί σιγά σιγά αλλά να μην ξεπερνάει τους 35ο -40ο βαθμούς ,( γιαυτό κιόλας δεν κάνει να βάζουμε σε καυτό ρόφημα μέλι. το σωστό είναι να αφήνουμε να πέσει η θερμοκρασία του για να μην χάνουμε τα ευεργετικά συστατικά του μελιού. Εάν βάλουμε από την αρχή σε καυτό νερό το μέλι το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι να γλυκίσουμε απλά το ρόφημά μας) ή σε ένα καλοριφέρ επάνω. Ποτέ όμως στον ήλιο γιατί θα καταστρέψει τα ευεργετικά του συστατικά. 

Το μέλι το διατηρούμε σωστά σε σκιερό και δροσερό μέρος. Ένα ανοιχτό βάζο για πολύ καιρό  χαλάει γιατί  απορροφά την υγρασία του αέρα και αλλάζει της αντιβακτηριδιακές του ιδιότητες. Είναι καλό λοιπόν όταν ανοιχτεί να το χρησιμοποιούμε σε σύντομο χρονικό διάστημα για να έχουμε όλα τα θρεπτικά του συστατικά. Και ας μην ξεχνάμε ότι έχει βρεθεί μέλι σε τάφους και ναυάγια που μετράνε χιλιάδες χρόνια πριν. Και αυτό οφείλετε στην αεροστεγής του σφράγιση. 

Υπάρχουν μονοποικιλιακά μέλια τα οποία παίρνουμε τις θρεπτικές του ιδιότητες από ένα φυτό που  έχει συλλέξει η μέλισσα. Όμως είναι λίγο δύσκολο να γίνει αυτό, αλλά όχι αδύνατον. 

Στην Ελλάδα όλο και περισσότεροι μελισσοκόμοι προσπαθούν να βγάλουν βιολογικό μέλι. Το μέλι δηλαδή που δεν έχει χρησιμοποιηθεί κανένα χημικό σκεύασμα εντός και εκτός της κυψέλης. Αυτό βέβαια είναι αρκετά δύσκολο γιατί δεν μπορούμε να έχουμε τον πλήρη έλεγχο  από το που πάει η μέλισσα , σε ποιες περιοχές είναι (ρυπογόνες μέχρι 4 χιλιόμετρα κλπ), σε τι φυτά έχει πάει, εάν είναι ψεκασμένα , ακόμη και εάν τη κυψέλη με τι χρώμα έχει βαφτεί.

Ατόφιο αγνό μέλι μπορούμε να προμηθευτούμε από παραγωγούς που θα προσέχουμε τι αγοράζουμε , γνωρίζοντας το μέλι που θα αγοράσουμε κατ’ αρχήν το χρώμα και την μυρωδιά, πιστοποιώντας  την αξιοπιστία του με μια γευστική δοκιμή. 

Ας δουμε ενδεικτικά κάποια είδη μελιού

 Μέλι ακακίας

Το μέλι ακακίας είναι ένα ιδιαίτερο μέλι…είναι περιορισμένης παραγωγής, ελαφρύ με σχεδόν  διάφανο χρώμα. Βοηθά στον καθαρισμό του συκωτιού, ηρεμεί το νευρικό μας σύστημα, με αποτέλεσμα να είναι ένα βοήθημα για την καταπολέμηση της αυπνίας ,του στρες και του άγχους. Βοηθά σε ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος και στην εντερική λειτουργία. Θεωρείτε από τα θεραπευτικά μέλια, και μπορεί να καταναλωθεί σε μικρές ποσότητες και από διαβητικούς. Συνιστάτε στα παιδιά και σε ηλικιωμένους

 Μέλι ανθέων

Το μέλι ανθέων έχει την πιο γλυκιά γεύση από τα υπόλοιπα μέλια Είναι ανοιχτόχρωμο και με απαλή γεύση. Κρυσταλλώνει σχετικά γρήγορα αφού η φυσική του περιεκτικότητα σε γλυκόζη είναι μεγάλη. Η κρυστάλλωση του είναι φυσικό, και δεν έχει καμία επίπτωση στην θρεπτική και βιολογική ιδιότητα και αξία του μελιού. Δεν είναι νοθευμένο ή χαλασμένο ένα κρυσταλλωμένο μέλι. Μπορούμε να το επαναφέρουμε ρευστοποιώντας το σε μπαίν μαρί.

 Μέλι ασφάκας

Το μέλι της ασφάκας θεωρείτε ένα από τα σπάνια μέλια και αυτό γιατί η μέλισσα δυσκολεύετε να εισχωρήσει στον στενό κάλυκα του λουλουδιού της ασφάκας και να πάρουν το νέκταρ της. Έτσι για να πάρουν το νέκταρ της αποδυναμώνονται και εξαντλούνται. Μέλι ασφάκας βγάζει κυρίως η Ήπειρος γιατί φυτρώνει σε βραχώδη και πετρώδη εδάφη. Γιαυτό κιόλας εκτός από την δυσκολία των μελισσών , είναι και δύσκολη η ποσότητα καθώς δεν βγαίνει κάθε χρόνο. Κιτρινωπό, παχύ, με έντονη και ιδιαίτερη γεύση. Ενισχύει τον οργανισμό, τονώνει, και καταπολεμά το αίσθημα από την σωματική κόπωση.

 Μέλι Ελάτης και ελάτης -βανίλια

Το μέλι ελάτης είναι από τα πιο διαδεδομένα μέλια που παράγει η χώρα μας. Στον Όλυμπο, Ευρυτανία, Περτούλι, Ταΰγετο, ορεινή Αρκαδία, Πίνδος, Μαίναλο, Πάρνωνα, Χελμό, Πάρνηθα, Βυτίνα και σε πολλές ακόμη περιοχές της Ελλάδας έχουμε παραγωγή μελιού, που συμπληρώνετε με την κάθε περιοχή το χαρακτηριστικό του. 

Δηλαδή το μέλι ελάτης Βυτίνας  είναι χαρακτηριστικό λόγω των μεταλλικών ανταυγειών που δημιουργούνται στο εσωτερικό του. Έτσι παίρνει την ονομασία ελάτης-βανίλιας. 

Το μέλι ελάτης λόγω του χαμηλού ποσοστού γλυκόζης  δεν κρυσταλλώνει

Έχει αντιοξειδωτική δράση, αντιβακτηριδιακή, είναι θρεπτικό, πλούσιο σε ιχνοστοιχεία,(κάλλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο) η γεύση του λιγότερο γλυκιά από άλλα μέλια, έντονη, και το άρωμα του χαρακτηριστικό, με νότες ρητινώδης.                      

Μέλι ηλιάνθου

Το μέλι ηλίανθου είναι ένα εύκολο στην παραγωγή μέλι καθώς τα ηλιοτρόπια βοηθούν τους καλοκαιρινούς μήνες τις μέλισσες να πάρουν πολύ νέκταρ. Ωστόσο κατά την διάρκεια  του καλοκαιριού επειδή η κούραση των μελισσών είναι έντονη για την συλλογή του νέκταρ, οι συλλέκτριες μέλισσες μαυρίζουν. Χάνουν το τρίχωμά τους και παθαίνουν μελανίαση . Γιαυτό οι μελισσοκόμοι δεν αφήνουν  για μεγάλο χρονικό διάστημα τα ηλιοτρόπια κοντά στα μελίσσια τους. Στην χώρα μας παράγουμε κυρίως στην βόρειο Ελλάδα ,Μακεδονία Θράκη Έβρο . Το μέλι που παίρνουμε από τα ηλιοτρόπια είναι χρυσοκίτρινο με γεμάτη γεύση, αραιό και είναι από τα πιο σύνηθες μέλια που κυκλοφορούν στο εμπόριο.


 Μέλι θυμαρίσιο

Ένα από τα  άριστης ποιότητας μέλια που βγάζει η πατρίδα μας. Ανήκει στα ανθόμελα ,αλλά είναι ξεχωριστή κατηγορία λόγω των έντονων αρωμάτων και γευστικών χαρακτηριστικών. Είναι το πιο σύνηθες μέλι που προτιμούν οι καταναλωτές. Η παραγωγή του ανέρχεται στο 10% Της συνολικής παραγωγής της Ελλάδας. Μεγάλες περιοχές της Ελλάδας παραγωγής θυμαρίσιου μελιού είναι τα νησιά μας και ιδιαίτερα η Κρήτη ,τα Κύθηρα .

Η γεύση του είναι έντονη , και σε κάποιες φορές λόγω μεγάλης φρουκτόζης αφήνει ένα κάψιμο στο στόμα. Έντονα αρωματικό μέλι. με κεχριμπαρένιο χρώμα ,αν και στο κάθε τόπος παραγωγής αλλάζει (στην Κρήτη περισσότερο πορτοκαλί ,ενώ της αττικής και των Κυκλάδων είναι πιο ανοιχτό)

Έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες, πλούσιο σε φώσφορο, μαγνήσιο και σίδηρο. 

Προτείνετε για τα παιδιά, και είναι το νούμερο ένα μέλι σε προτίμηση σε  περιόδους κρυολογήματος και ιώσεων. 


 Μέλι καστανιάς

Παράγετε από τις μελιτώδης εκκρίσεις της καστανιάς. Παράγετε στην ορεινή Ελλάδα ,και συλλέγεται κυρίως στην χερσόνησο του Αγ. Όρους και είναι περιορισμένης παραγωγής. Η γεύση του καστανόμελου είναι πολύ έντονη και ελαφρώς πικρή. Το χρώμα του είναι από ανοιχτό έως σκούρο καφέ, και λόγω των χαμηλών σακχάρων κρυσταλλώνει μετά από 1-2 χρόνια. Έχει σημαντική αντιμυκροβιακή δράση έναντι διαφόρων μικροοργανισμών, όπως σταφυλόκοκκου, εντερόκοκκου, ελικοβακτηρίδιο πυλωρού και ειδών κάντιντα. Επίσης η αντιμικροβιακή δράση του είναι τόσο υψηλή που σε κάποιες περιοχές το χρησιμοποιούν για επικάλυψη χρόνιων πληγών ,εγκαυμάτων, και δερματικών ελκών. Ενισχύει την πνευματική διαύγεια ,βοηθά στην εγκυμοσύνη και στην φλεβική ανεπάρκεια . 

Πλούσιο σε μεταλλικά στοιχεία διπλάσια από την αξία του θυμαρίσιου . Συνιστάται για τους ηλικιωμένους, και τα  μωρά, σε όσους αθλούνται και σε όσους έχουν προβλήματα προστάτη ,και σε άτομα με προβλήματα σακχάρου.

 Μέλι πεύκου

Το πεύκο  θεωρείτε από το πιο σημαντικό μελισσοκομικό φυτό της Ελλάδας. Κυριότερες παραγωγές πευκόμελου είναι η βόρεια Εύβοια, η Χαλκιδική, η Θάσος ,η Σκόπελος ,η Ζάκυνθος και η Ρόδος. To 65% της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα είναι το πευκόμελο. Το μέλι που προτιμάνε οι ηλικιωμένοι λόγω της χαμηλής περιεκτικότητάς σε σάκχαρα. Η σακχάρωση του γίνετε αργά και αυτό γιατί η περιεκτικότητα του σε γλυκόζη είναι χαμηλή. Θεωρείτε μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας ,και αυτό γιατί έχει μεγάλο αριθμό διαφορετικών ουσιών στην σύστασή του. Μεγάλη περιεκτικότητα σε μέταλλα,( μαγνήσιο ψευδάργυρο, χαλκό ,σίδηρο κλπ).βοηθά στην αντιμετώπιση του βήχα, και στην ουρική αρθρίτιδα. Επίσης είναι ένα θαυμάσιο φάρμακο για παθήσεις λαιμού. Μειώνει προβλήματα του έλκους ,βοηθά στην δυσκοιλιότητα. Συστήνεται σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, σε αθλητές και σε παιδιά. 

 Μέλι πορτοκαλιάς

Η πορτοκαλιά  αποτελούν σημαντική πηγή για νέκταρ. Ένα μέλι σπάνιο , που είναι ιδιαίτερα αρωματικό και μας δίνει ένα έντονο υπέροχο άρωμα.  Η γεύση του είναι εξαιρετικά ιδιαίτερη και είναι αρκετά γλυκό και αυτό το κάνει αγαπητό πιο πολύ στα παιδιά. Γιαυτό κιόλας κρυσταλλώνει πολύ γρήγορα και συνιστάται η κατανάλωση του σε σύντομο χρονικό διάστημα. Πηγή ενέργειας για τον ανθρώπινο οργανισμό, με υδατάνθρακες σε μορφή γλυκόζης φρουκτόζης και σουκρόζης.  Περιέχει μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Ασβέστιο , κάλλιο , χαλκό , αντιοξειδωτικά, έχει πολύτιμες αντιβακτηριδιακές αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ιδιότητες . Βοηθά στο ανοσοποιητικό και την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών και παρέχει προστασία από οξειδωτικές βλάβες στα μόρια του DNA των κυττάρων. 

 Μέλι ρεικι

Το ρεικόμελο, είναι ένα μέλι ιδιαίτερο. Βλέπετε ενώ είναι το ίδιο λόγω της διαφορετικής χρονικής παραγωγής  διαφέρει στην σύσταση και στο χρώμα. Έτσι έχουμε το μέλι ρείκι το ανοιξιάτικο και το φθινοπωρινό. Το ρείκι σαν βότανο έχει θεραπευτικές ιδιότητες ,και έτσι το μέλι εκτός από τις υψηλές αντιοξειδωτικές δράσεις που περιέχει, έχει την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φαινόλες. Βοηθά την απομάκρυνση των ελεύθερων ριζών ,προλαμβάνει την γήρανση και γενικότερα βελτιώνει την υγεία. Εξαιρετικό για παιδιά με αναιμία αλλά και για τους ηλικιωμένους που ξανανιώνουν. Ρίχνει την χοληστερίνη βοηθά στο ουροποιητικό και στο πεπτικό σύστημα. 

Το ανοιξιάτικο ρεικόμελο είναι ανοιχτόχρωμο και έχει αρκετά γλυκιά γεύση . Είναι αρκετά πιο ελαφρύ, και πιο άχρωμο από το φθινοπωρινό, και κρυσταλλώνει εύκολα. 

Το φθινοπωρινό ρεικόμελο θεωρείτε ένα πολύ θρεπτικό μέλι και ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Θα το βρούμε συνήθως σε καταστήματα υγιεινής διατροφής