ΤΥΡΙΑ

Ιστορικά το τυρί εκτιμάται ότι μας ήρθε από τις νομάδες της κεντρικής Ασίας. Ένας μύθος λέει ότι το τυρί προέκυψε από λάθος ενός εμπόρου που είχε φυλάξει σε ασκό προβάτου το γάλα, και με την θερμότητα και πυτιά από το εσωτερικό του ασκού ,έγινε διαχωρισμός του γάλατος ,σε τυρόγαλο και τυρόπηγμα. Όταν σταμάτησε την νύχτα να ξεκουραστεί διαπίστωσε τι είχε γίνει, και δοκιμάζοντας το τυρόγαλο που ήταν πολύ καλό για την δίψα του και το τυρόπηγμα για την πείνα του. Για τους αρχαίους Έλληνες που ήταν από τις ιερές τροφές στην μυθολογία αναφέρεται ότι ή γνώση της τυροκομίας δόθηκε από τον Αριστέα τον γιό του θεού Απόλλωνα. Η πατρίδα μας έχει παράδοση στα τυριά εδώ και αιώνες. Στην αρχαία Ελλάδα  λάτρευαν τα τυριά. Έχουμε λίγες αναφορές για αυτά, είχαν δυο κατηγορίες , μαλακά (φρέσκα) ή τα ώριμα.  Για τα φρέσκα τα τύλιγαν σε φύλλα δρακόντειου για να διατηρηθούν. Τα φρέσκα τυριά συνήθως ήταν το ανθότυρο, το κατσικίσιο, τα οποία πουλιόντουσαν με το βάρος τους ενώ τα ώριμα με το κομμάτι και το Όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης ως πυτιά μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το γάλα συκιάς. Ο Όμηρος έχει αναφερθεί στην Παρασκευή τυριού από τον Κύκλωπα πολύφημο που έφτιαχνε τυρί από αιγοπρόβειο γάλα δηλαδή παρασκεύαζε φέτα! Όπως και πολλά άλλα είδη τυριών που το καταλαβαίνουμε διαβάζοντας τους στίχους όταν έφτασε ο Οδυσσέας στην σπηλιά του πολύφημου.

240 «[...] Φτάσαμε τότε με σπουδή ως τη σπηλιά, εκείνον όμως μέσα

δεν τον βρήκαμε? έβοσκε στο λιβάδι τα παχιά του πρόβατα.

Μπαίνοντας στη σπηλιά κοιτούσαμε έκθαμβοι το καθετί:

γεμάτα από τυριά πανέρια καλαμένια? στις μάντρες να στενάζουν

ερίφια κι αρνιά, με τάξη όμως μεταξύ τους χωρισμένα? [...].

248 Τότε λοιπόν οι σύντροφοι με προλαβαίνουν, παρακαλιούνται

με τα λόγια τους να πάρουμε όσα τυριά, και πίσω να γυρίσουμε? [...].

253 Όμως εγώ δεν άκουσα, πράγμα που θα ’ταν  συμφερότερο?

ήθελα να τον δω, μήπως και μου φανεί φιλόξενος. 

Και

270. Ύστερα γονατίζοντας πήρε να αρμέγει πρόβατα και γίδια που βελάζουν [...].

Έπηξε το μισό γάλα για να γίνει τυρί και κράτησε το άλλο μισό για να πίνει.


Η Ελλάδα σήμερα έχει πολλά είδη τυριών ονομαστά που τα προωθούμε και σε όλο τον κόσμο. Μερικά από αυτά είναι: 

Ανθότυρο, αρσενικό Νάξου, Γραβιέρα Νάξου, Γραβιέρα Κρήτης, γραβιέρα Άγράφων, Αρμόγαλο ,καλαθάκι Λήμνου, Σφέλλα, Κατίκι Δομοκού, κασέρι, κεφαλογραβιέρα, κεφαλοτύρι, Λαδωτήρι Μυτιλήνης ,κασέρι , κοπανιστή, Μαστέλο Χίου, Στάκα Κρήτης, Μετσοβονε, Μπάτζος , Μυτζήθρα , Ξινομυζήθρα , Σαν Μιχάλη ,μανούρι, τελεμές, Φέτα , τσαλαφούτι, φορμαέλλα Αράχοβας Παρνασσού κα. 

Τα τυριά τα χωρίζουμε  σε κατηγορίες,

Στα τυριά άλμης όπως είναι  η φέτα , ο τελεμές ,η σφέλλα ,μπάντζος, τουλουμοτύρι, καλαθάκι κα.

Σε γιαουρτοειδή όπως είναι το τσαλαφούτι, το Κατίκι, η Στάκα, η Ξινομυζήθρα κα.

Σε μαλακά τυριά όπως είναι η τυροβόλια της Μυκόνου , το πετρωτό της Τήνου, το συρωτό της Σίφνου, σβούγκος της Λήμνου, πρέντζα  Κεφαλλονιάς, μαστέλο Χίου κα.

Σε ανακατεργασμένα όπως είναι η κοπανιστή, η Ξινομυζήθρα κα

Σε ημίσκληρα  όπως είναι η φορμαέλλα Αράχοβας, κασέρι Μακεδονίας, το τυρί Μετσόβου,

Στα σκληρά όπως είναι γραβιέρα Κρήτης, κεφαλογραβιέρα ηπείρου , λαδωτήρι Μυτιλήνης, αρσενικό Νάξου,  κεφαλοτύρι Νάξου, Σαν Μιχάλη Σύρου κα.

Τα τυριά τα βρίσκουμε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας μέσα στο φαγητά όπως σε ζυμαρικά, λαχανικά ,κρεατικά ,πίτες, ορεκτικά, μέσα σε σαλάτες ,σε σάλτσες ,ριζότο, αλλά και σκέτα σε πλατώ συνοδεύοντας φρούτα, διάφορα κράκερς, μπρουσκέτες ή κριτσίνια, και ξηρούς καρπούς και υπέροχα κρασιά ακόμα και στην παραδοσιακή ζαχαροπλαστική, όπως στα κρητικά σκαλτσούνια.