;)
;)
;)
;)
;)
Οι ελληνικές πίτες είναι πολύ περισσότερα από απλά ένα φαγητό. Είναι μια πολιτιστική κληρονομιά, ένα σύμβολο της ελληνικής φιλοξενίας και μια γαστρονομική απόλαυση που διατηρείται αναλλοίωτη εδώ και αιώνες. Από τα αρχαία χρόνια, όπου οι πίτες συχνά προσφέρονταν στους θεούς ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τη σοδειά, μέχρι τις μέρες μας, όπου κάθε γιορτή και οικογενειακό γεύμα φαίνεται να συνοδεύεται από μια πίτα, η παράδοση διατηρείται ακμαία. Αρτοκατακευάσματα στην ουσια , με φύλλο ή χωρίς, απλές η σύνθετες, γρήγορες ή χρονοβόρες, με διάφορες γεμίσεις γλυκές ή αλμυρές, νηστίσιμες, αρτύσιμες, ανάλογα την περιοχή. Σε όλη την Ελλάδα θα συναντήσουμε παρεμφερή πίτες με διαφορετική ονομασία που ανάλογα τον τόπο και τα προϊόντα που βάζανε οι νοικοκυρές με ότι είχαν στο σπίτι ,και φτιάχνανε τις πίτες για να χορτάσει η οικογένεια.
Σε κάθε ελληνική περιοχή, η πίτα έχει τη δική της ιδιαίτερη παραλλαγή. Τα υλικά μπορεί να αλλάζουν ανάλογα με τις εποχές και τις τοπικές παραγωγές, αλλά η ουσία παραμένει ίδια: φρέσκα, ποιοτικά υλικά, αληθινές γεύσεις, και πολύ αγάπη στην προετοιμασία.
Από το ζυμωτό φύλλο που απαιτεί μαστοριά και υπομονή, μέχρι την πλούσια γέμιση που συχνά αποτελείται από τα απλά, αλλά πλούσια σε γεύση, υλικά της ελληνικής γης, οι πίτες αντικατοπτρίζουν την ελληνική ικανότητα να μετατρέπουν το απλό σε κάτι θαυμαστό.
Σε πολλές περιοχές στην Ελλάδας στα παλιά χρόνια, κριτήριο σοβαρό για μια κοπέλα ,για να γίνει νύφη, θα έπρεπε να ξέρει να ανοίγει πολύ καλά με μαεστρία, φύλλο, καθώς να κάνει και περίτεχνα σχέδια σε ψωμιά και στολισμό κουλούρας.
Ήταν μια σωτήρια λύση για τις νοικοκυρές, καθώς βάζαν στα παιδιά για το σχολείο, για τον άντρα τους στην δουλειά, ή από ένα κομμάτι για βραδινό μαζί με ένα φασκόμηλο ή χαμομήλι. Οι γιαγιάδες πάλι, στα ορεινά χωριά που έπιανε χιόνι, φτιάχνανε τις στεγνώπιτες. Από την άνοιξη που βγαίναν τρυφερά τα διάφορα χόρτα, μέχρι το φθινόπωρο μάζευαν χόρτα, τα οποία τα έκαναν ματσάκια, και τα στέγνωναν σε καλά αεριζόμενο χώρο σκιερό. Στην συνέχεια τα έβαζαν σε πάνινες σακούλες ή μαξιλαροθήκες που τις είχαν αρμυρώσει. Δηλαδή τις είχαν βουτήξει σε διάλυμα με πολύ αλάτι, είχαν στεγνώσει και έτσι βάζαν τα στεγνά χόρτα μέσα προφυλάσσοντας τα από τα ζωύφια . Στην συνέχεια όταν θέλαν μέσα στο χειμώνα να φτιάξουν μια πίτα απλά τα μούλιαζαν σε νερό και ήταν έτοιμα να τα χρησιμοποιήσουν όπως τα φρέσκα.
Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας έχουμε πίτες που δεν έχουν φύλλο αλλά βάζαν χυλό καλαμποκίσιο. Και έπρεπε να είσαι τεχνίτης ώστε να ψήσεις σωστά τον χυλό από το καλαμπόκι, ώστε να κάνει την τραγανή κρούστα επάνω και από μέσα τα χόρτα να είναι έτοιμα. Και ας μην ξεχνάμε πως παλιά τις πίτες τις ψήνανε σε γάστρα με κουρμπαριστό καπάκι, μέσα σε χωνεμένα κάρβουνα. Βάζαν την πίτα , και σκέπαζαν γύρω γύρω ,μα και από πάνω με κάρβουνα για να έχει ομοιόμορφο ψήσιμο. Αργότερα ψήνανε πίτες στην σόμπα, και τέλος στην σημερινή εποχή στην ηλεκτρική κουζίνα.
Είτε γλυκιά είτε αλμυρή, κάθε πίτα έχει τη δική της ιστορία να διηγηθεί, μια ιστορία γεμάτη από αρώματα, γεύσεις και την ελληνική παράδοση που συνεχίζεται να ζει μέσα από τις απλές συνταγές της που περνούν από γενιά σε γενιά. Κάθε μαγείρεμα και κάθε μπουκιά είναι ένα ταξίδι στο χρόνο και στο χώρο, που ξεκινά από την αρχαία Ελλάδα και φτάνει μέχρι τα σύγχρονα ελληνικά τραπέζια.
Δεν αποτελούν απλώς ένα μέρος της διατροφής, αλλά ένα κομμάτι της ελληνικής ταυτότητας. Σε κάθε γιορτή, εορτασμό ή συνάντηση, η πίτα έχει την τιμητική της. Στα Χριστούγεννα, στο Πάσχα , ακόμα και σε αρραβώνες ή γάμους ή βαφτίσεις, οι πίτες έχουν πάντα μια θέση. Αντιπροσωπεύει τη γενναιοδωρία, την κοινότητα και την ευημερία. Η διαδικασία του να ανοίγεις το φύλλο, να ετοιμάζεις τη γέμιση και να μαγειρεύεις με υπομονή και φροντίδα είναι μια μορφή έκφρασης αγάπης.
Με ένα πλήθος από παραδοσιακές συνταγές που είναι το ίδιο πολυτελείς στη γεύση όσο και απλές στην εκτέλεση, οι πίτες είναι το φαγητό που συνοδεύει τους Έλληνες από τις πιο χαρούμενες μέχρι τις πιο δύσκολες στιγμές. Είναι μια έκφραση της ελληνικής ζωής, μιας ζωής γεμάτης γεύσεις, αρώματα και την αξία της μοιρασιάς.
Ο κόσμος προχωράει το ίδιο και ο τρόπος διαδικασίας του φύλλου. Στην σημερινή εποχή υπάρχουν έτοιμα φύλλα στο εμπόριο, που μας έχουν λύσει τα χέρια, γιατί εάν θέλουμε να κάνουμε μια πίτα, απλά φτιάχνουμε την γέμιση, και το φύλλο είναι έτοιμο για να προχωρήσουμε την πίτα μας για ψήσιμο. Μα και να θέλουμε να φτιάξουμε εμείς το φύλλο, υπάρχουν οι κουζινομηχανές που θα μας ζυμώσουν όμορφα και ξεκούραστα το ζυμάρι, ώστε να το ανοίξουμε εύκολα και γρήγορα το δικό μας σπιτικό φύλλο.
Οι πιο διαδεδομένες πίτες είναι η τυρόπιτα, η σπανακόπιτα, η πρασόπιτα, η ζαμπονοτυρόπιτα, η μπουγάτσα, η μηλόπιτα, η κολοκυθόπιτα κλπ αλλά ας μην ξεχνάμε και τις παραδοσιακές πίτες με τις τοπικές ονομασίες ,που μεγάλωσαν γενιές και γενιές.
Τελικά, οι ελληνικές πίτες δεν είναι απλώς ένα φαγητό, είναι μια γαστρονομική εμπειρία που μπορεί κανείς να βρει μόνο στην πλούσια και ποικιλόμορφη ελληνική κουζίνα. Είτε σερβίρονται ζεστές και τραγανές είτε κρύες ως σνακ, οι πίτες παραμένουν αγαπημένες σε κάθε ελληνικό σπίτι και τραπέζι.
Πάμε να τις δούμε.
Αλευρόπιτα
Η πιο εύκολη γρήγορη και πολύ νόστιμη πίτα που ΄μπορείς να φτιάξεις αφού τα υλικά της είναι πολύ λίγα και βασικά μέσα στο σπίτι. Μας έρχεται από τα Ζαγόρια, και είναι η πιο συνηθισμένη πίτα , στο πρωινό, στο ορεκτικό, δίπλα σε σαλάτα, στο σνακ, στο απογευματινό , στο βραδινό με το τσάι , στο σχολείο, στη δουλειά με με με…. Τα υλικά της 4 μόνο και η γεύση της αξέχαστη. Αλεύρι, αυγά τυρί βούτυρο. Δεν έχει φύλλο και στην ουσία είναι ένας χυλός που τον τοποθετούμε στο ταψί και ψήνουμε, ώστε να έχουμε σαν αποτέλεσμα μια πολύ λεπτή πιτούλα , πολύ νόστιμη. Την πίτα αυτή την έχω συναντήσει και στους πρόποδες του Ολύμπου, σε ένα χωριό που είχα επισκεφτεί (Ραψάνη) , όπου την φτιάχνουν μέσα σε ξυλόφουρνο.
Αυγόπιτα Ρουμελιώτικη
Η αυγόπιτα είναι μια διαφορετική πίτα , η οποία είναι ενισχυμένη σε αυγά και τυριά. Την φτιάχνουν συνήθως την Εβδομάδα της Τυρινής, καθώς επειδή ξεκινάει ή μεγάλη νηστεία της σαρακοστής έπρεπε να φύγουν όλα τα αυγά και τα τυριά για να ξεκινήσουν να μαζεύουν αυγά 40 μέρες για το βάψιμο. Έτσι λοιπόν η αυγόπιτα ήταν στην ουσία σαν τυρόπιτα με διάφορα τυριά μέσα αλλά βάζαν αρκετά αυγά, γάλα, βούτυρο, και φυσικά χωριάτικο φύλλο από τις νοικοκυρές που το άνοιγαν περίτεχνα, φτιάχνοντας σχέδια γύρω γύρω στον κόθρο. Είχε την τιμητική της θέση στο τραπέζι μιας και για 40 μέρες δεν θα ξανά τρώγαν αυτά τα υλικά.
Βασιλόπιτα
Η πίτα του Αγ Βασιλείου. Την φτιάχνουμε παραμονή αλλαγής του χρόνου και την κόβουμε μόλις αλλάξει ο χρόνος . Θα βρούμε πιο συχνά την πολίτικη και την σμυρναίικη βασιλόπιτα. Η μια είναι αφράτη με μπαχαρικά και ξηρούς καρπούς , και η άλλη θυμίσει η υφή της τσουρέκι, μυρωδάτη και πολύ νόστιμη. Στην δυτική Μακεδονία σε κάποια χωριά αντί για βασιλόπιτα έχουν πρασόπιτα ή τυρόπιτα. Σε όλες τις εκδοχές ένα κοινό έχουμε. Το νόμισμα που τοποθετείτε μέσα για το καλό του χρόνου. Την βασιλόπιτα την κόβει ο νοικοκύρης του σπιτιού, ο οποίος θα κόψει πρώτα κομμάτια για τον χριστό (και της Παναγίας), για τον Αγ Βασίλη ,και για τον φτωχό.
Γαλατόπιτα
Η μεσσηνιακή γαλατόπιτα είναι το παραδοσιακό επιδόρπιο της περιοχής. Θα την δούμε σε γιορτινά τραπέζια, Χριστουγέννων , αλλά και μετά το Πάσχα, όπως και στην βδομάδα της Τυρινής. Γαλατόπιτες γενικά θα συναντήσουμε σε όλη την Ελλάδα, σε πολλές εκδοχές. Με σιμιγδάλι ή χωρίς, με φύλλο ή χωρίς, ακόμα και νηστίσιμη με γάλα αμυγδάλου.
Γκιουζλεμέδες Μυτιλήνης.
Οι γκιουζλεμέδες είναι τηγανιτά παραδοσιακά τυροπιτάκια της Μυτιλήνης. Το όνομά του το πήρε από την λέξη goz που στα τούρκικα σημαίνει μάτι, και αυτό το βλέπουμε στις μικρές φουσκάλες που δημιουργείτε στην επιφάνεια, την ώρα που τηγανίζετε. Στην Λέσβο θα το βρούμε σαν μεζεδάκι, συνοδευόμενο με το ουζάκι Μυτιλήνης, σαν ορεκτικό, σε σαλάτες , αλλά και σε όλα τα σπίτια που οι νοικοκυρές τα φτιάχνουν σε διάφορα σχήματα (τρίγωνα τετράγωνα).
Καρυδόπιτα
Παραδοσιακό γλυκό ταψιού, σιροπιαστό, όπου η όψη του θυμίζει κέικ, και έχει καρυδόψιχα. Θα την συναντήσουμε και νηστήσιμη αλλά και με βούτυρο. Στην πατρίδα μας ξεχωριστή καρυδόπιτα είναι η Γιαννιώτικη, όπου είναι ακουστή για την νοστιμιά της. Η όψη της καρυδόπιτας είναι σκουρόχρωμη και οφείλετε στο καρύδι , αλλά και στα μπαχαρικά όπως κανέλα ,και στις σταφίδες. Συχνά θα την συναντήσουμε και με επικάλυψη σοκολάτας
Κέικ
Το κέικ είναι γλυκιά αφράτη ζύμη που την ψήνουμε στο φούρνο. Αγαπημένο σνακ για όλους μας μιας και μπορούμε να το φτιάξουμε ότι ώρα και στιγμή θέλουμε στο σπίτι μας. Περιέχει βούτυρο, γάλα αυγά αλεύρι και μπέικιν, και το ψήνουμε σε στρογγυλές ή στενόμακρες φόρμες. Θα το βρούμε με διάφορες γεύσεις, μπανάνας, λεμονιού ,σοκολάτας, βανίλιας, πορτοκάλι κλπ. Επίσης σαν είδος κέικ μπορούμε να βάλουμε κάποια γλυκά που κάνουμε όπως γαμήλια κέικ, κέικ γενεθλίων ή Χριστουγεννιάτικα, αποκριάτικα, Πασχαλινά που τα προσαρμόζουμε στο άρωμα ανάλογα την περίσταση.
Κοθρόπιτα Ηπειρώτικη
Μια κορυφαία πίτα!! Μια ασυνήθιστη μπορώ να πω πίτα, την οποία την φτιάχνανε οι Ηπειρώτες με βραστό κρέας και ρύζι. Το κρέας μπορεί να είναι ζυγούρι, ή βετούλι, ή ακόμα και κοτόπουλο. Βράζανε το κρέας, στην συνέχεια παίρναν το κρέας και το θρυμμάτιζαν κρατώντας το ζωμό. Άνοιγαν φύλλο, βάζαν το κρέας γύρω γύρω στον κόθρο, το σκέπαζαν με το γύρισμα του φύλλου, και στην μέση βάζαν ρύζι με το ζωμό του κράτος. Το ψήνανε σε δυνατό φούρνο και μοσχοβολούσε όλο το σπίτι. Γιορτινή πίτα , που την βλέπουμε στα Χριστουγεννιάτικα τραπέζια, σε γάμους, βαφτίσεις κλπ
Κολοκυθόπιτα αλμυρή
Η αλμυρή κολοκυθόπιτα γίνεται με πράσινα κολοκύθια , τριμμένα και στραγγισμένα καλά, και με προσθήκη φέτας ή μυζήθρας . Υπέροχη για ορεκτικό ή για σνακ. Θα την βρούμε με διάφορα μυρωδικά για να δώσει γεύση και αρώματα αγκαλιασμένη και ψημένη με τραγανό φύλλο κρούστας ή χωριάτικο χειροποίητο φύλλο
Κολοκυθόπιτα γλυκιά.
Η γλυκιά κολοκυθόπιτα φτιάχνετε με την πορτοκαλί κολοκύθα. Αφού τριφτή και στραγγιστεί , θα ψηθεί με σταφίδες, ξηρούς καρπούς και διάφορα μπαχαρικά όπως κανέλα γαρίφαλο κλπ, σε λεπτό ντελικάτο φύλλο κρούστας ή σε χειροποίητο χωριάτικο φύλλο. Θα την συναντήσουμε τον χειμώνα περισσότερο γιατί η κολοκύθες ξεκινάνε από τέλη φθινοπώρου να συλλέγονται . Έτσι η γλυκιά κολοκυθόπιτα είναι ιδιαίτερα αγαπητή στα παιδιά λόγω της υπέροχης γεύσης της, αλλά και δεν λείπει από κανένα χριστουγεννιάτικο τραπέζι !!
Κολομπαρόπιτα Χαλκιδικής
Η πίτα της τεμπέλας όπως τη λένε στην Χαλκιδική. Είναι κάτι ανάμεσα σε πίτα, μπατζίνα, τάρτα, σφουγγάτο. Είναι μια εύκολη πίτα στην οποία δεν χρειάζεται να ανοίξεις φύλλο, και την φτιάχνανε οι νοικοκυρές προκειμένου να ταΐσουν γρήγορα την οικογένειά τους, με ότι υλικά είχε το ψυγείο, και σαν βάση το καλαμποκάλευρο. Έτσι η κολομπαρόπιτα, θα την έβλεπες με διάφορα λαχανικά, τυριά, αυγά γιαούρτι κλπ.
Κουρκουτό, ή κορκοτό, ή κορκωτό, ή κουρκοτό.
Είναι η πίτα που φτιάχνετε με τυριά ή λαχανικά, τραχανά, χωρίς φύλλο. Για να δέσει αυτή η πίτα , χρησιμοποιούμε αλεύρι γάλα αυγά και το υλικό που θα έχουμε σαν βάση (τυριά, λαχανικά κλπ) και την ψήνουμε σε φούρνο σε ταψί. Ο κάθε τόπος έχει την δική του πίτα. Στο Μέτσοβο έχει υπέροχη πίτα με το καπνιστό τυρί του σε συνδυασμό με μπέικον και κρεμμύδι ή πράσο.
Κρεατόπιτα
Η κρεατόπιτα είναι μια διεθνής πίτα όπου θα την συναντήσουμε σε άπειρες παραλλαγές από είδη κρέατος, κοπής , συνδυασμούς, σχήμα πίτας και ψησίματος. Στην Κεφαλονιά έχουμε την κρεατόπιτα παραδοσιακή, με κρέας από χοιρινό, μοσχάρι, αρνί ή κατσίκι σε συνδυασμό με το ρύζι και τον τοματοπελτέ και το φύλλο που έχει ζυμωθεί με κρασί. Στα Ιωάννινα, Θράκη κλπ το κρέας το συνδύαζαν με πράσο ,κρεμμύδια, φέτα. Δηλ. ότι παράγει ο κάθε τόπος περισσότερο. Όπως θα δούμε γενικά σε όλο τον κόσμο, η κρεατόπιτα έχει προσαρμοστεί ανάλογα με τις συνήθειες και τις παραγωγές υλικών. Πχ. κρεατόπιτα θα βρούμε στην Ινδία όπου το αρνί ή το κοτόπουλο ήταν ανακατεμένο με μπαχαρικά όπως κόλιανδρο κλπ και φτιάχνανε την «samosa» ενισχυμένη με μπιζέλια και φακές. Στην Λατινική Αμερική το κρέας είχε έντονα μπαχαρικά, πιπέρια, και ενίσχυαν την γέμιση με σαλάμια, τυριά, αυγό κλπ. στην Μέση ανατολή με μπαχάρια ,ταχίνι, ντομάτες κουκουνάρια γιαούρτι, και φυσικά μοσχαρίσιο κρέας όπου το ονομάζουν «sfiha». Στην Αυστραλία και νέα Ζηλανδία ενισχύουν το κρέας με μπέικον κρεμμύδια . Στην Γερμανία η κρεατόπιτα έχει αρκετό βούτυρο, και κομματάκια από διάφορα λουκάνικα για ενίσχυση γεύσης. Το κρέας τους μαρινάρετε με μπύρα και την σερβίρουν με λάχανο.
Κρεμμυδόπιτα Μυκόνου
Παραδοσιακή πίτα της Μυκόνου, που βάζουν κρεμμύδια ξερά και φρέσκα με αρκετό άνηθο μάραθο και δένουν την γεύση με τυροβολιά. Η πίτα έχει πολλά αρώματα, σπιρτάδα, και αναδεικνύεται με το χειροποίητο φύλλο.
Λαλάγγια Μάνης
Τα παραδοσιακά λαλάγγια Μάνης είναι τραγανά κορδόνια από ζύμη, στα οποία τηγανίζονται σε ελαιόλαδο, σε σχήμα σπιράλ. Τα φτιάχνουν οι νοικοκυρές λίγο πριν τα Χριστούγεννα, στο κλασικό σχήμα, αλλά και σε γιορτινά σχήματα όπως αστεράκια, μπάλες, σταυρούς κλπ. Στην Μάνη σε όλους τους φούρνους ή τα ζαχαροπλαστεία έχουν μια ξεχωριστή θέση καθώς καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες καθώς όταν τα τρως, δεν μπορείς να σταματήσεις , αλλά και τα προσφέρουν σαν φίλεμα μέσα σε καλάθια.
Λουκανικόπιτα
Η λουκανικόπιτα είναι ένα έδεσμα όπου λέγετε ότι μας ήρθε από Γερμανία. Έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα και ήταν το σνακ για να χορτάσουν γρήγορα. Το ζυμάρι ήταν από χωριάτικο φύλλο , η απλό ζυμάρι όπου υπήρχαν και τηγανητές πίτες αλλά και στον φούρνο. Τα λουκάνικα ήταν σε μεγάλη ποικιλία και έτσι με συνδυασμό γέμισης βγάζαν εξαιρετικά αποτελέσματα. Εκτός από το λουκάνικο συμπλήρωναν την γεύση με τυριά , λάχανο, διάφορες σάλτσες ,ακόμα και με σάλτσες ή γαρνιτούρες από το φαγητό που είχαν. Στις μέρες μας πιά οι λουκανικόπιτες έχουν μεγάλη ποικιλία από το κρέας που έχει το λουκάνικο, τα μπαχαρικά αλλά και τα επιπρόσθετα υλικά που κάνουν το λουκάνικο πιο νόστιμο.
Λουκουμάδες
Οι λουκουμάδες (lokma στα Τούρκικά που σημαίνει μπουκιά) είναι ένας χυλός που παρασκευάζετε από ζύμη μαγιάς. Γλυκό δημοφιλές, με σφαιρικό σχήμα , που το σερβίρουμε με σοκολάτα, μέλι, κανέλα , σιρόπι, ή και ζάχαρη. Θα τους συναντήσουμε και με την ονομασία σβίγκοι, από τους Έλληνες εβραϊκής καταγωγής που τους πρόσφεραν σαν γλυκό τα Χριστούγεννα. Στην πατρίδα μας τους φτιάχνουμε όλο το χρόνο, σαν επιδόρπιο, σαν απογευματινό, ακόμα και στα πρωινά με μέλι και καρύδια. Έχουμε και τους γεμιστούς λουκουμάδες με φρούτα εποχής.
Μακαρονόπιτα
Εύκολη πίτα που θα την βρούμε και με φύλο, αλλά και με χυλό, αλλά και σαν τάρτα. Η Μακαρονόπιτα ήταν η λύση της νοικοκυράς στο να φτιάξει ένα φαγητό με ότι υλικά υπήρχαν στο ψυγείο. Έτσι θα βρούμε μακαρονόπιτες με κρέας, με λαχανικά με αλλαντικά με τυριά, κλπ. Αγαπημένη Μακαρονόπιτα σε όλους είναι η χωριάτικη με φέτα πιπεριές ντομάτα ελιές. Μακαρονόπιτα σε ρολό θα δούμε συχνά επίσης, τυλιγμένα με φύλο κρούστας ή χωριάτικο.
Μαμαλίγκα Λαμίας
Πρόκειται για παραδοσιακή τοπική πίτα που φτιάχνετε με κολοκύθι και φέτα. Είναι ιδιαίτερη γιατί δεν έχει φύλλο, την ξεκινάς στην κατσαρόλα και τελειοποιείτε στο φούρνο. Μπορούμε να την βρούμε με παραλλαγές, όπως με πατάτα, με τραχανά κλπ αλλά και με περισσότερα από ένα τυριά, δίνοντας την ξεχωριστή γεύση στην Μαμαλίγκα .
Μανιταρόπιτα.
Θεϊκή πίτα όπου την φτιάχνουν στην Καστοριά και στην Φλώρινα. Παρασκευάζεται με φρέσκα μανιτάρια ή αποξηραμένα και με χειροποίητο φύλλο ή σφολιάτας. Μπορούμε να την βρούμε νηστίσιμη, ή με την προσθήκη αυγών ή τυριών. Υπέροχες μανιταρόπιτες είναι αυτές που έχουν διάφορα είδη από μανιτάρια και έτσι έχουμε μια έντονη γεύση.
Μαρμαρίτες Σκύρου
Οι μαρμαρίτες είναι πίτες που τις φτιάχνουν στην σκύρο παραμονή και ανήμερα των Θεοφανίων. Έχουμε τις νηστίσιμες, που είναι γεμιστές με σταφίδες, με κολοκύθα, καρύδια κλπ και τις κανονικές που έχουν γέμιση μυζήθρα ή φέτα. Κατά την παράδοση τις μαρμαρίτες τις τρώγαν οι καλικάντζαροι , που άπλωναν το χέρι τους από την καμινάδα του τζακιού( οι καλικάντζαροι μπορούσαν να μακραίνουν το χέρι τους όσο ήθελαν) και τραγουδώντας ,ζητούσαν από τις νοικοκυρές να τους δώσουν την πίτα, την οποία έπαιρναν και έφευγαν. Τις μαρμαρίτες τις ψήνουν παραδοσιακά σε τούβλα ή κρεμμύδια στο τζάκι, αλλά πλέον και στους φούρνους .
Μελιτζανόπιτα.
Ιδιαίτερη πίτα, που έχει φανατικό κοινό, χάρης την μελιτζάνα που δίνει ένα ιδιαίτερο άρωμα και γεύση. Την μελιτζανόπιτα θα την συναντήσουμε με τον υπέροχο συνδυασμό από πιπεριές, που συνήθως είναι και η νηστίσιμη έκδοσή της , αλλά και με φέτα που δένει υπέροχα, αλλά και με διάφορα τυριά. Το φύλλο της μελιτζανόπιτα πάντα είναι το χωριάτικο ,το χειροποίητο.
Μελόπιτα Μυκόνου
Παραδοσιακή πίτα Μυκόνου που φτιάχνετε με τυροβολιά, το φρέσκο τυρί της Μυκόνου. Είναι μια πίτα μοσχοβολιστή, γλυκιά και αγαπητή από όλους. Λίγο πολύ σε όλα μας τα νησιά έχουμε παρόμοιες μελόπιτες όπως πχ στις Κυκλάδες που κάνουν μελόπιτα με το δικό τους τυρί , και φύλλα έχει μόνο από κάτω στην βάση, στην Κρήτη με γλυκιά μυζήθρα, κτλ.
Μηλόπιτα
Αρτοσκεύασμα που θα το δούμε και σαν σκεπαστή πίτα με γέμιση τα μήλα , αλλά και σαν τάρτα με την γέμιση από πάνω. Η χώρα προέλευσης είναι η Αγγλία που την φτιάχνουν με τριφτή ζύμη, για βάση και η γέμιση από πάνω και σκεπασμένη με λωρίδες ζύμη όπου φτιάχνανε και τα σχέδια. Στην χώρα μας υπέροχες μηλόπιτες φτιάχνουν παραδοσιακά στο Πήλιο. Την μηλόπιτα θα την βρούμε σε πολλές εκδοχές. Σαν πίτας με γέμιση μήλα καρύδια κανέλα, σαν τάρτα, σαν κέικ με κομματάκια μήλου, αναποδογυριστή, σαν χυλός .Η γέμιση είναι εκτός από μήλο, καρύδια σταφίδες, μπαχαρικά και φυσικά πάντα την συνοδεύουμε με μια μπάλα παγωτό.
Μπακλαβάς
Ο Μπακλαβάς είναι ένα αγαπημένο γλυκό, όπου μας έχει έρθει από μέση Ανατολή. Έχει γέμιση από ξηρούς καρπούς, το οποίο σκεπάζεται με πολύ λεπτά φύλλα και σιροπιάζεται με σιρόπι ζάχαρης ή μελιού. Είναι Π.Ο.Π. γλυκό της Τουρκίας από το 2008. Στην πατρίδα μας ξεχωριστή θέση έχει ο μπακλαβάς Κύμης ο οποίος είναι ακουστός σε όλη την Ελλάδα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Κουμιώτικου μπακλαβά είναι τα πάρα πολλά φύλλα ανάμεσα σε στρώσεις αμυγδάλου, και το σιρόπι του έχει περιεκτικότητα σε μέλι. Τα φύλλα δεν πρέπει να είναι λιγότερα από 70. Είναι χορταστικός, γευστικός, και απολαυστικός, και δικαίως έχει την πρώτη θέση μπακλαβά στην Ελλάδα.
Μπαμπανέτσα
Παραδοσιακή πίτα της Ρούμελης, που την φτιάχνουν με διάφορα χόρτα, καλαμποκάλευρο, και τυρί . Είναι εύκολη πίτα και όπως χαρακτηριστικά λένε ότι είναι η πίτα της τεμπέλας. Δεν έχει φύλλο από πάνω αλλά τα υλικά απλώνονται στο ταψί και δένονται με έναν χυλό από καλαμποκάλευρο που δημιουργούν μια κρούστα χρυσαφένια στο επάνω μέρος της πίτας. Ψήνετε στο φούρνο , και τρώγετε όλες τις ώρες!
Μπατσαρία Γιαννιώτικη
Η απλή χορτόπιτα των Ιωαννίνων, με απλά υλικά, όπως καλαμποκάλευρο, ή απλό αλεύρι, γάλα και αυγά. Την τρώμε ζεστή αλλά και κρύα συνοδεύοντας την με γιαούρτι. Τα χόρτα είναι αυτά που υπήρχαν άφθονα στην περιοχή , λάπατα, σπανάκι, σέσκουλα, φρέσκο κρεμμυδάκι, άνηθος, μαϊντανός , και φυσικά τη φέτα μας που την θρυμμάτιζαν και έδινε νοστιμιά στην πίτα.
Μπλατσάρα Πρεβέζης.
Η Μπλατσάρα είναι μια τοπική πίτα, που φτιάχνετε γρήγορα και εύκολα. Φτιάχνετε με διάφορα χόρτα, μυρωδικά, φρέσκο κρεμμυδάκι ,και τυριά. Δεν έχει φύλλο, αλλά φτιάχνεται με χυλό από καλαμποκάλευρο. Αγαπημένη πίτα για τις νοικοκυρές καθώς γινόταν πολύ γρήγορα, και ήταν μια καθημερινή πίτα στο τραπέζι, για πρωινό, απογευματινό, ή για βραδινό παρέα με το τσάι.
Μπουγάτσα.
Μπουγάτσα ονομάζουμε το φύλλο στο οποίο φτιάχνουμε τις πίτες. Διάσημες μπουγάτσες στην πατρίδα μας έχουμε στις Σέρρες (όπου έχει κατασκευαστεί η μεγαλύτερη μπουγάτσα στον κόσμο ,όπου μπήκε και στο βιβλίο Γκίνες το 2008)και στην Θεσσαλονίκη. Η λέξη μπουγάτσα είναι παραφθορά της λέξης pogaca που στα τούρκικα σημαίνει ζύμη. Οι πίτες που φτιάχνονται από το φύλλο μπουγάτσας είναι πολλές, όπως με τυρί με κιμά με σπανάκι. Όμως όλοι έχουμε συνδέσει το φύλλο μπουγάτσας με την κρέμα, με μπόλικη άχνη από πάνω και κανέλα. Πολύ νόστιμη είναι και η μπουγάτσα με κρέμα κακάο όπου έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα.
Μπουρέκι
Το μπουρέκι είναι είδος φύλλου λεπτού, ντελικάτου , όπου βάζουμε την γέμιση μέσα , και στρίβοντας το δημιουργούμε ένα μικρό σωλήνα. Τα μπουρέκια μπορούμε να τα συναντήσουμε και γλυκά αλλά και αλμυρά. Η προέλευσή του είναι από Ανατολή, και έχει υιοθετηθεί και αγαπηθεί από όλους μας. Τα μπουρέκια τα βρίσκουμε και σε μικρά ατομικά (μπουρεκάκια). Στην Ελλάδα ξακουστό είναι το χανιώτικο μπουρέκι ,με γέμιση πατάτας κολοκυθιού και μυζήθρας. Ξακουστές επίσης είναι οι κυπριακές «ζαμπούσσιες» όπου είναι μπουρέκια (πουρέκια) με γέμιση από παπαρούνες μάραθο και κίτρινη κολοκύθα.
Μπρικόπιτα Μεσολογγίου
Η Μπρικόπιτα είναι μια εξαιρετικά νόστιμη πίτα που έχει σαν βάση το κρέας από κοτόπουλο.(ίσως την δούμε και με κρέας από αγριόπαπια ή χοιρινό). Το χωριάτικο φύλλο γίνεται με την προσθήκη και καλαμποκάλευρου όπου γίνετε η βάση για την πίτα, και η γέμιση εκτός από το κοτόπουλο βάζουμε αυγά ,τυριά, και στο τέλος από πάνω σκεπάζετε με καλαμποκάλευρο που έχει γίνει χυλός με ζωμό από το κοτόπουλο που έχουμε βράσει.
Μυζηθρόπιτα κρητική
Η Κρητική κουζίνα είναι διαδεδομένη ως μια από τις πιο υγιεινές και ισορροπημένες κουζίνες που προσφέρουν μακροζωία. Έτσι λοιπόν φτιάχνουν διάφορες ποικιλίες μυζηθρόπιτας. Έχουμε την μυζηθρόπιτα την γλυκιά, την αλμυρή , την νεράτη ,την σφακιανή, του μελιού, τα ατομικά μυζηθροπιτάκια και φυσικά μη ξεχνάμε τις μυζηθρόπιτες του τηγανιού. Τις σερβίρουμε σκέτες, με μέλι, με άχνη, με ξηρούς καρπούς ,σουσάμι και πολλά άλλα.
Παπαυτιά Μακεδονίτικα
Τα παπαυτιά είναι πιτάκια με γέμιση κιμά μοσχαρίσιο, μπόλικο κρεμμύδι, και το ζυμάρι είναι από ψωμί, το οποίο το άνοιγαν φύλλο, τα γέμιζαν με τον κιμά και το τηγάνιζαν σε καυτό βούτυρο.
Πατατόπιτα
Είδος πίτας με φύλλα χωριάτικα, ή κρούστας ή με ζυμάρι, που έχει γέμιση με πατάτα και μπαχαρικά. Θα την συναντήσουμε συχνότερα σε περιόδους νηστείας.
Την φτιάχνουν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας , και θα την δούμε σαν κλασική πίτα, σαν μπουρέκι τυλιχτή, σαν τάρτα, σαν χυλός, αλλά και σε ρολό.
Περέκ ποντιακά
Τα περέκ είναι φύλλα πολύ τραγανά που τα φτιάχνουν μόνο με αλεύρι και νερό. Τα ζυμώνουν και τα ψήνουν στο σάτζ ( ένα μεταλλικό ταψί –μια λαμαρίνα ) που μπαίνει επάνω στην φωτιά του τζακιού, ρίχνουν τον χυλό σε πολύ λεπτό πάχος και τα αφήνουν μέχρι να αφυδατωθούν τελείως. Στην συνέχεια τα φιλάγανε σε σκοτεινό καλά αεριζόμενο μέρος, και όταν θέλαν να φτιάξουν πίτες τις βρέχανε ελαφρώς, βάζαν βούτυρο στα φύλλα με φέτα και τος ψήνανε.
Πιροσκί
Τα πιροσκί είναι αφράτο τηγανητό ζυμαράκι σε σχήμα οβάλ, όπου βάζουμε διάφορες γεμίσεις. Το παραδοσιακό πιροσκί φτιάχνεται με πατάτα, όμως θα το συναντήσουμε με κιμά, με αυγό, με μανιτάρια, με τυρί φέτα, με τυρί κρέμα, με ζαμπόν τυρί, με λουκάνικο, ή ακόμα και με λάχανο. Η γλυκιά του έκδοση είναι με διάφορες μαρμελάδες ή και γλυκό κουταλιού. Παραδοσιακό Ρωσικό- Ουκρανικό έδεσμα, που έχει αγαπηθεί από όλους .
Πλαστός Θεσσαλίας
Ο πλαστός είναι θεσσαλική παραδοσιακή γρήγορη και εύκολη πίτα η οποία φτιάχνετε με διάφορα χόρτα, πράσα, ή σπανάκι ή τυριά και αντί για φύλλο ψήνεται με χυλό από καλαμποκάλευρο.
Ρυζόγαλο
Το ρυζόγαλο είναι κρεμώδες γλύκισμα που η βάση του είναι το ρύζι και το γάλα. Το σερβίρουμε σε μπολάκια με κανελίτσα. Φτιάχνετε στην κατσαρόλα, αλλά εξαιρετικό είναι και το ρυζόγαλο φούρνου . Το ρυζόγαλο το φτιάχνουν σε πολλές χώρες στον κόσμο, και σε κάποιες είναι το χαρακτηριστικό Χριστουγεννιάτικο γλύκισμα.
Ρυζόπιτα
Η Ρυζόπιτα χωρίζεται σε δυο εκδοχές , στην αλμυρή και στην γλυκιά. Ήταν μια πανάκια λύση για να χορταίνει η οικογένεια καθώς βάζαν μέσα παλιά οι νοικοκυρές ότι είχε το ψυγείο. Κρέας, λαχανικά, τυριά, όσπρια, αλλαντικά, ακόμα και μέρος από φαγητό που είχε περισσέψει. Το κάθε μέρος έχει την ρυζόπιτα του που την έχει παντρέψει με τα τοπικά προϊόντα που βγάζει το κάθε μέρος. Η ρυζόπιτα Καρδίτσας, Μυτιλήνης, Σερρών θεσσαλιώτη, Σαρακατσάνικη ,Κοζανίτικη (ή μπουρέκι της νύφης), Κρητική…όλες έχουν τις ιδιαιτερότητες τους . Η κρητική μιας που την αναφέραμε, το ρύζι το βράζανε σε ζωμό κότας και ζυγούρι, όπως επίσης βάζαν και λίγα κομματάκια μέσα στο ρύζι όπως και στακοβούτυρο.
Οι γλυκές ρυζόπιτες μπορούσαν να περιέχουν κολοκύθα, ή ξηρούς καρπούς, μπαχαρικά, μέλι κλπ. Η γλυκιά ρυζόπιτα μπορούσαμε να την βρούμε και νηστήσιμη.
Σαρικόπιτες
Οι σαρικόπιτες είναι μικρές πίτες, στριφτές κυλινδρικές, που τις φτιάχνουν με Ξινομυζήθρα, και τις συνοδεύουν με μέλι, καβουρδισμένα καρύδια κανέλα, σουσάμι και ρακί. Το όνομα τους το πήρε από το σαρίκι ,από το πλεκτό άσπρο ή μαύρο μαντήλι όπου φοράνε οι κρητικοί στο κεφάλι με τα κρόσσια που πέφτουν στο μέτωπο (δάκρυα). Το ζυμάρι για το φύλλο εκτός από αλεύρι ,αλάτι, ελαιόλαδο, βάζουν και ρακί.
Σπανακόπιτα με τυρί
Η σπανακόπιτα με την ενίσχυση από τυρί φέτα συνήθως. Την φτιάχνουμε σε όλη την Ελλάδα , και με φύλλο κρούστας, και με χωριάτικο φύλλο όπου το ανοίγουν οι νοικοκυρές με μεγάλη επιδεξιότητα,, ή και ακόμα χωρίς φύλο με χυλό από αλεύρι και αυγά. Πολύ συνηθισμένη σπανακοτυρόπιτα επίσης είναι η στριφτή. Το τυρί είναι συνήθως παραγωγή του κάθε τόπου, και με το συνδυασμό μπαχαρικών και βοτάνων η σπανακοτυρόπιτα του κάθε τόπου έχει αλλιώτικη γεύση. Το τυρί που βάζουμε μέσα είναι συνήθως φέτα σε τρίμα και η αναλογία που μπαίνει διαφέρει από τόπο σε τόπο και από νοικοκυρά σε νοικοκυρά.
Σπανακόπιτα
Η σπανακόπιτα είναι είδος πίτας με φύλλο και γέμιση σπανάκι με αρωματικά βότανα. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές σπανακόπιτας σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, που αλλάζει το φύλλο, ή η γέμιση, όπως στην Θράκη που την κάνουν στριφτή, η Ηπειρώτικη που βάζουν καλαμποκάλευρο κτλ. Η γέμιση και αυτή κατά τόπους διαφέρει, ανάλογα με τα βότανα που έχει ο κάθε τόπος. Η βάση της , είναι το σπανάκι ο άνηθος το φρέσκο κρεμμυδάκι. Από κει και πέρα γίνονται συνδυασμοί γεύσεων, όπως να προστεθούν αυγά, ρύζι, τραχανάς, τυρί, χόρτα, κλπ που το κάθε ένα αλλάζει τη ονομασία της σπανακόπιτας (σπανακοτυρόπιτα, σπανακόπιτα με τραχανά, με ρύζι κλπ). Σπανακόπιτα θα συναντήσουμε και στο τηγάνι ψημένη σε ελαιόλαδο, όπως σε κάποια μέρη της Ελλάδας φτιάχνουν και σπανακόπιτα χωρίς φύλλο , αλλά με χυλό από αλεύρι και αυγά.
Στεγνόπιτα κοζανίτικη
Παραδοσιακή πίτα από την Κοζάνη νηστίσιμη η οποία φτιάχνετε με χόρτα διάφορα (λάπαθα, σπανάκι, παπαρούνες κλπ) με πράσο , ρύζι καρύδι και ταχίνι.
Τζουλαμάς Κρήτης, ή Γκιουλαμας
Ιδιαίτερη πίτα παραδοσιακή της Κρήτης. Η γέμισή της περιέχει σταφίδες, ξηρούς καρπούς, ρύζι ,κρέας ή συκώτι, καρδιές, (κοτόπουλου ,χοιρινού, αρνίσιου)και κουκουνάρια. Η γεύση της συγκεκριμένης πίτας είναι ιδιαίτερη καθώς γλυκίζει ελαφρά με τις σταφίδες και την ζάχαρη, αλλά έρχεται σε μια ισορροπία με το κρέας και σε συνδυασμό των μπαχαρικών που περιέχει (κανέλα –γαρύφαλλο) κλπ. Είναι σκεπασμένη με λεπτό φύλλο χειροποίητο ή φύλο κρούστας .Παραδοσιακή αποκριάτικη πίτα ,και είναι ένα έδεσμα καταγεγραμμένο σαν μεσσαρίτικος Τζουλαμάς.
Τραχανόπιτα
Η τραχανόπιτα είναι μια ιδιαίτερη πίτα που θα την βρούμε σε πάρα πολλές παραλλαγές. Και αυτό οφείλετε γιατί ο τραχανάς βγαίνει και ξινός, αλλά και γλυκός. Οπότε σίγουρα θα είναι πολυποίκιλός γιατί έχουμε πολλούς συνδυασμούς. Με τυριά, με λαχανικά, με πατάτες, με ντομάτα , με φύλλο, σαν χυλός κλπ. Είναι μια ξεχωριστή πίτα που ο κάθε τόπος τον φτιάχνει με τα προϊόντα που παράγει. Οπότε είναι σπάνιο να συναντήσεις την ίδια τραχανόπιτα, γιατί τα λαχανικά, ή τα τυριά ή και ακόμα τα γάλα ( κάποιοι χρησιμοποιούν κατσικίσιο ) κάνει την διαφοροποίηση. Ακουστή τραχανόπιτα είναι η Πηλιορείτικη, Αιτωλοακαρνανίας, Ηπείρου, Αρκαδίας , αλλά και στην ίδια κατηγορία ξεχωρίζει η Κρητική πίτα με ξινόχοντρο.
Τσουκνιδόπιτα
Η τσουκνιδόπιτα είναι μια ιδιαίτερη πίτα όπου χάρη τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά της την κάνει από τις πιο θρεπτικές πίτες. Άλλωστε από τα αρχαία χρόνια η τσουκνίδα υπήρχε πάντα στο τραπέζι μας, και όπως λέει και ο λαός μας σε λαϊκές ρήσεις παροιμίες και δοξασίες «αχ να είμαστε καλά, μέχρι την άνοιξη την εποχή των χόρτων και της τσουκνίδας». Οι τσουκνιδόπιτες ξεκινούσαν από την ημέρα του Αγ Γεωργίου ,μέχρι το φθινόπωρο. Το χειμώνα φτιάχνανε οι γυναίκες τις στεγνώπιτες που είχαν αρκετή τσουκνίδα καθώς την στέγνωναν όλο το χρόνο , και το χειμώνα βρέχανε την τσουκνίδα και κάναν πίτες από αυτήν. Θα την βρούμε με φέτα, θα την βρούμε με φύλλο αλλά και χωρίς φύλλο με χυλό από καλαμποκάλευρο.
Τυρόπιτα
Η τυρόπιτα είναι πίτα με τυρί, όπου θα την βρούμε με χωριάτικο φύλλο, ή φύλο κρούστας ή κανταΐφι, η με χυλό ή κουρού ή και ακόμα τυλιχτή σαν μπουρέκι (κιχι) . Σε κάθε μέρος της Ελλάδας η τυρόπιτα συνδέετε με τα τυριά της περιοχής όπως και με διάφορες παραλλαγές όπου οφείλονται στα τοπικά προϊόντα. Διαδεδομένη τυρόπιτα είναι με τυρί φέτα , αλλά θα την βρούμε και με διάφορα τυριά παντρεμένα με μπαχαρικά για πιο πικάντικη γεύση.
Φανουρόπιτα
Παραδοσιακή γλυκιά πίτα αφιερωμένη στον Αγ Φανούριο. Την φτιάχνουμε ανήμερα του Αγ Φανουρίου και την μοιράζουμε . η υφή της πίτας είναι σαν κέικ αλλά δεν περιέχει βούτυρο αυγά γάλα γιατί είναι νηστίσιμη, και είναι ενισχυμένη με σταφίδες και καρύδια. Την φτιάχνουμε για να μας «φανερώσει» κάποιο αντικείμενο, ή την φτιάχνουμε για την μητέρα του Αγ Φανουρίου που ήταν αμαρτωλή και πολύ σκληρή με τους φτωχούς ανθρώπους , ως συχώρεση και για να έχουμε την ευλογία του αγίου.
Φλαούνα
Η Φλαούνα είναι μια παραδοσιακή πίτα της Κύπρου που τις φτιάχνουν το Μ Σάββατο , τις παίρνουν στην εκκλησία ,και τις καταναλώνουν μετά την ανάσταση. Στην Αρκαδία φλαούνες θα συναντήσουμε και εκεί, που τις ψήνουν στα κάρβουνα.
Τα συστατικά από τόπο σε τόπο διαφοροποιούνται, αλλά η βάση τους είναι το τυρί. Στην Κύπρο βάζουν τριμμένο χαλούμι με μυζήθρα, στην Αρκαδία φέτα, με γραβιέρα ή κεφαλοτύρι, κλπ. Η γεύση της ενισχύονταν με τα διάφορα μπαχαρικά και μυρωδικά όπως δυόσμο, γλυκάνισο, Μαχλέπι, μαστίχα, αλλά ακόμη και με σταφίδες και καρύδια. κλπ.
Χορτόπιτα με τυρί
Η χορτόπιτα με τυρί είναι πίτα με διάφορα χόρτα , πικρά, ξινά, γλυκά, αρωματικά και ενισχυμένα με τυρί ντόπιο της κάθε περιοχής. Την χορτόπιτα θα την βρούμε με χωριάτικο φύλλο, ανοιγμένο με περισσή φροντίδα και μαεστρία από νοικοκυρές , ή με έτοιμο φύλλο, ή κρούστας , η και ακόμα χωρίς φύλλο με χυλό από αλεύρι και αυγό. Την χορτόπιτα θα την συναντήσουμε σε ταψί, τηγανιτή , στριφτή, και σε ατομικά πιττάκια . Η φέτα που βάζουν μέσα είναι τριμμένη, και πολλές φορές την ενισχύουν με μπαχαρικά (πιπέρια διάφορα ) για να εχει πικαντικη γευση
Χορτόπιτα
Η χορτόπιτα είναι πίτα με φύλλο που έχει κάθε είδους βρώσιμα χόρτα , μαζί με βότανα. Θα την συναντήσουμε με φύλλο χωριάτικο που ανοίγουν οι νοικοκυρές, ή έτοιμο φύλλο κρούστας. Έχει υπέροχη γεύση και ο κάθε τόπος την εμπλουτίζει ανάλογα με τα χόρτα που παράγει. Τα βρώσιμα χόρτα που περιέχει μια χορτόπιτα τα κατατάσσουμε σε 5 κατηγορίες.
Στα γλυκά:
Βρούβες, ζοχοί, τσουκνίδες, βλίτα, σέσκουλα, σπανάκι, καυκαλήθρες κλπ
Στα ξινά:
Γλιστρίδες ,ξινολάπαθα, αμπελοβλάσταρα κλπ
Στα πικάντικα:
Ρόκα, μαύρες βρούβες κλπ
Στα πικρά:
Ραδίκια, αντίδια, πικραλίδες
Στα αρωματικά
Άνηθος, μάραθος, δυόσμος, μέντα, ρίγανη φρέσκια, μαϊντανός κλπ
Για να έχουμε μια γευστική πίτα θα πρέπει να κρατήσουμε την ισορροπία:
40% μίγμα από γλυκά χόρτα
20% μίγμα από αρωματικά
10% ειδική κατηγορία (ξινά ,πικρά, πικάντικα)
20 % κρεμμύδι φρέσκο, κρεμμύδι ξερό ,πράσο.
Και ένα 10% που θα ενισχύσουμε την πίτα μας με την γεύση που θέλουμε να δώσουμε εμείς ( ενδεχομένως από της ειδικές κατηγορίες).
Ψιάντρα
Η ψιάντρα είναι η παραδοσιακή χορτόπιτα του Μεσολογγίου. Την φτιάχνουν με διάφορα χόρτα,(σέσκουλα, καυκαλήθρες, ζωχοί,σπανάκι) και αρωματικά , και η βάση της έχει φύλλο παραδοσιακό που το ανοίγει η νοικοκυρά, όμως το σκέπασμα της πίτας γίνετε με χυλό και με καλαμποκάλευρο.
Ωτία ποντιακά
Πατροπαράδοτο ποντιακό γλύκισμα με ζυμάρι. Ξεχωριστά για το σχήμα τους καθώς τα κόβουμε ρομβοειδής κομμάτια, και ανοίγοντας μια τρυπούλα στην μέση τα γυρίζουμε και τα τηγανίζουμε. Έτσι θυμίζει αυτάκι (ωτί στα ποντιακά). Τα ωτία είναι σαν τα ντόνατς ή σαν τους λουκουμάδες περίπου, και τα σερβίρουμε με μέλι, ή ζάχαρη και κανέλα.
